Taraflar arasında bir kira sözleşmesi bulunuyor. Kiraya verene önemli bir miktarda kira, avans olarak ödendiğinden ve kiralanan yere kiracı tarafından yatırım yapılacağından, kiraya verenden teminat mektubu alınması hususunda taraflar anlaşmışlar. Verilecek teminat mektubunun uygun olup olmadığı bana soruldu.
Teminat mektubu taslağını incelediğimde, teminat altına alınan risk tanımlanırken, kira sözleşmesi ilişkisi ile bağdaşmayan, sanki taraflar arasında bir eser sözleşmesi varmış izlenimi doğuran ifadelerin kullanıldığını gördüm.
Bu uygun değildir; zira, banka teminat mektuplarının garanti işlevini yerine getirebilmeleri için aranan şartlardan biri de, üstlenilen riskin belirli veya hiç değilse belirlenebilir surette tanımlanmış olmasıdır.
Güvence altına alınan risklerin hangi ilişkiden kaynaklanabileceği doğru tanımlanmalıdır; zira Yargıtay’a göre, riskin kapsamı sonradan değiştirilemez ve genişletilemez:
“Lehtar ile muhatap arasında bulunan sözleşmede teminat mektubunun verilmesine dair yazılı riskin, teminat mektubunda gösterilmemesi halinde banka, teminat mektubunda yazılı olmayan riskin gerçekleştiğinin ileri sürülmesi halinde ödemeden kaçınmak durumundadır. Başka bir ifade ile, teminat mektubunda yazılı risk, değiştirilemez ve genişletilemez.” (Yargıtay 11. HD. E. 2006/5589 K. 2006/8345 T. 13.7.2006)
Aynı doğrultudaki bir başka Yargıtay kararında garanti sözleşmelerine ilişkin olarak yer verilen tespitler, garanti sözleşmesi niteliğindeki teminat mektupları için de geçerli olacaktır:
“Bu itibarla, limit gösterme şartı bulunmamakla birlikte, garanti sözleşmesinde hangi riskin garanti edildiğinin belli olması ya da garanti edilen riskin boyutlarının tereddüt yaratmayacak biçimde belirlenebilir nitelikte bulunması gerekir.
Hangi riskin garanti edildiği belirlenmeden doğmuş ve doğacak her türlü borcun garanti edildiği nden söz etmek, boyutları belli olmayan ( belirsiz ) bir edimin garantisi anlamına gelir ki, bu da garanti sözleşmesiyle bağdaşmaz.
Hal böyle olunca, garanti sözleşmesi düzenlendiği anda garanti edilen edimin sınırlarının açıkca belirlenmemiş olması ya da bunu belirlemeye yarayan koşul ve açıklamaların sözleşmede yer almamış bulunması halinde garanti edenin sorumluluğundan söz edilemez.” (19. HD. E. 1999/7669 K. 2000/1841 T. 7.3.2000)
Teminat mektupları, genellikle önemli miktarda riski teminat altına almak amacı taşıyan vasıtalar olarak kullanılmaktadır. Bu nedenle, teminat mektubu metinlerinin, tarafların amacına uygun olarak ve geçerli bir şekilde hazırlanmaları büyük önem taşımaktadır.
Avukat, yazılım geliştirici. Amerika’da yaşıyor.
Sayin avukatım bir sorum olacak musait olabilirseniz tabi.
Bir yerimiz var yaklasık 10000 tl gibi aylık rakama kiralayacagız. Kiralayacak olan arkadastan teminat mektubu istedim. Sozlesmeyi 3 yıllık yapmak istiyor . Ben kira garantisi ve yerin yapısındaki zararların teminati icin ne yapmalıyım teminat mektubu alacaksam ne kadar nasıl almalıyım bir yol gosterebilirseniz memnun okurum simdiden teesekkurler. Iyi calısmalar