Hukuk ve İktisat Karşılaştırması

Hukuk, geniş anlamı ile, “kişisel ilişkileri yaptırım altında düzenleyen bilim” olarak tanımlanabilir. Ekonomik etkinlikler, üretim aşamasından tüketim aşamasına kadar, kişisel ilişkilerin bir bölümü olmak nedeni ile, hukuk bu ilişkileri de düzenlemek zorundadır. İşte, Ticaret Hukuku, esas itibariyle, bu ekonomik etkinlikleri düzenleyen hukuk dalıdır. İktisat bilimi, ekonomik etkinliklerin çeşitli aşamalarını (üretim, el değiştirme, tüketim) gözlemleyip inceleyerek, iktisat biliminin yasalarını belirlemeye ve saptamaya çalışır. Bu açıdan davranışı edilgen (pasif) niteliktedir.

Hukuk bilimine gelince, hukuk biliminin bu açıdan davranışı etken (aktif) niteliktedir. Hukuk, ekonomik etkinliklerin yasalarını saptamakla ilgilenmez, aksine, bu etkinlikleri yaptırım altında düzenleme amacı güder. Benzetmede hata olmazsa, ekonomik etkinlikler bir nehre benzer. Bu nehrin kaynağından denize dökülmesine kadar doğal yatağını, suyun azaldığı, çoğaldığı, taştığı dönem ve noktaları saptamak iktisat biliminin görevidir. Bu nehri daha yararlı hale getirmek için gerekli önlemleri alma, örneğin yatağın arınması veya genişletilmesi, üzerinde barajlar yapılması, böylece ulaşıma uygun hale getirilmesi, enerji üretimi ve sulama olanağı sağlama ise, hukuk bilimine, özellikle Ticaret Hukukuna düşen bir görevdir.

Ancak, nasıl bir nehir düzenlenirken, onun doğasına aykırı işlemler yapılamaz, örneğin akışı ters yöne çevrilemezse, hukuk bilimi de ekonomik yasaları yadsıyamaz. Hukuk, ekonomik yasaları tersine çevirmeye değil, ancak belirli ve uygun bir sınır içinde düzenlemeye ve sakıncalarını azaltmaya muktedirdir. ((Prof. Dr. Oğuz İmregün, Kara Ticaret Hukuku Dersleri, s. 1))

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir